Op 1 juli vond het PTvT-webinar over STEAM-onderwijs plaats, dat is een onderwijsvorm die exacte vakken combineert met ontwerp en kunstzinnige expressie. Aangeschoven gasten vanuit onderwijs, onderzoek en de praktijk, bespraken welke voordelen STEAM de leerlingen, het techniekonderwijs en het bedrijfsleven kan bieden.
STEAM staat voor Science, Technology, Engineering, Arts en Mathematics, en is een onderwijsvorm waarin exacte vakken zoals wiskunde of techniek-onderwijs worden gecombineerd met ontwerp en kunstzinnige expressie. Edo Regtop, projectleider bij Jet-Net & TechNet besprak met tafelgasten uit onderwijs, onderzoek en de praktijk welke voordelen de combinatie van techniek en kunst de kinderen, het bedrijfsleven en de samenleving te bieden heeft.
STEAM- of STEM+A-onderwijs?
Hoe kijkt men vanuit de onderwijshoek naar de toevoeging van het kunstzinnige aan techniekonderwijs? Hanno van Keulen, lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding bij Hogeschool Windesheim en Editor-in-Chief van het European Journal of STEM Education, ziet een duidelijke toegevoegde waarde van kunst bij techniekonderwijs. Hij vindt ‘STEM+A’ (bètavakken met het kunstzinnige als toevoeging) daarom nog passender dan ‘STEAM’.
Hanno van Keulen is vooral erg enthousiast over het potentieel van STEAM-onderwijs voor de ontwikkeling van verbeeldingskracht bij leerlingen. Die verbeeldingskracht is nodig voor het oplossen van problemen. Hanno van Keulen: “Dat zie je in het onderwijs eigenlijk nog te weinig, de crossover tussen kunst en techniek. Die de kinderen zo helpt verbeeldingskracht te ontwikkelen.” Ook merkt Hanno van Keulen dat leerlingen gemotiveerder zijn voor techniek door STEAM-onderwijs: ze voelen zich uitgedaagd, betrokken bij het onderwijs en achteraf beloond met inzichten.
Onderzoek bevestigt potentieel van STEAM-onderwijs
Ange Taminiau, werkzaam bij Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO), kan die ervaringen van Hanno van Keulen staven vanuit het onderzoek dat SLO naar STEAM-onderwijs op scholen deed: de verwerking van elementen van kunstvakken in techniekvakken voegt creativiteit toe. Een positief effect op de keuze voor techniek is bijvoorbeeld dat meisjes hierdoor aangeven techniekonderwijs leuker te vinden.
Ook geven leerlingen aan door STEAM-onderwijs een positiever beeld te hebben van techniek in zijn algemeenheid. Techniek wordt bijvoorbeeld als minder ‘vervreemdend’ ervaren. Abstracte begrippen, zoals die van een zwart gat uit de Natuurkunde, zijn gemakkelijker te begrijpen voor leerlingen, wanneer deze aanschouwelijk zijn gemaakt met kunst.
Toepassingsgebieden
Ook buiten het onderwijs zijn techniek en kunst een goede combinatie, zo geeft Warner Dijkhuizen van IBM, bij wie we ook dit webinar mogen organiseren, aan. Internationaal zijn er veel voorbeelden te vinden, niet alleen van techniekbedrijven die het kunstzinnige erbij betrekken, maar ook van kunstinstellingen, zoals musea of concerthallen, die techniek ten volle benutten. Een heel goed voorbeeld is de Hermitage – een museum in Sint Petersburg in Rusland, dit is een van de eerste musea wereldwijd die al aan het eind van de vorige eeuw delen van hun collectie op het internet deelden. Tegenwoordig heeft dit museum hun website uitgebouwd en kun je daar digitaal een bijna volledige museumervaring meemaken.
Techniektalenten van de toekomst
Bedrijven die ook opereren in het techniekveld, zoals IBM of ASML, hebben er zelf een belang bij dat er in de toekomst voldoende aanwas van technische talenten bij komt. STEAM-onderwijs is hiervoor aantrekkelijk voor hen. Warner Dijkhuizen: “STEAM-onderwijs is een aantrekkelijke manier om veel meer mensen voor techniek en beroepen van de toekomst te interesseren dan met ‘traditioneel’ onderwijs”. IBM biedt met het platform Open P-TECH een online lesaanbod voor scholen waarin techniek en het kunstzinnige worden verbonden.
Inge Wouters is programma manager Community Engagement bij ASML en ziet naast het creëren van voldoende aanwas, in STEAM-onderwijs ook een goede manier om het enthousiasme voor techniek aan te wakkeren bij leerlingen. ASML zet zich hiervoor bijvoorbeeld in via het Masterminds-programma of als partner samen met het Van Gogh Museum bij de Vakkanjer Challenge van het komende schooljaar.
Geïnteresseerd in nieuwe publicaties, onderzoeken en ontwikkelingen rond Platform Talent voor Technologie? Schrijf u dan in voor de nieuwsbrief, dan bent u altijd op de hoogte.
Schrijf mij in