Succesfactoren van scholen met hoge doorstroom naar bèta & techniek
Wist u dat de keuze voor bètatechniek in verschillende onderwijsrichtingen aan het dalen is? Tijdens een webinar op 1 juni bracht Platform Talent voor Technologie een paar van de meest recente onderwijscijfers naar buiten.
Maar gelukkig zijn er ook scholen die uitblinken in het enthousiasmeren van leerlingen voor de wereld van techniek. Tijdens de webinar deelden we het onderzoeksrapport waarin we de succesfactoren van deze scholen, met een bovengemiddelde doorstroom naar bèta & techniek, hebben onderzocht. Ook spraken we docenten die op deze succesvolle scholen werken: wat doen zij om dit voor elkaar te krijgen?
Dalende trend
Het aandeel leerlingen op het vmbo-tl, havo en vwo dat kiest voor een bètatechnisch profiel neemt af. Dat licht Nina Terpstra, projectleider data en onderzoek bij PTvT, toe in haar presentatie: een ‘preview’ van de volledige presentatie van de onderwijs- en arbeidsmarktcijfers tijdens de Techniekpact Jaarconferentie van 14 juni. Terpstra: “De keuze voor technische profielen op de andere vmbo- leerwegen (bb/-kb/-gl) blijft stabiel, dat líjkt een prima resultaat. Maar door opwaartse druk en krimp van totale leerlingaantallen, zien we helaas toch een daling op deze niveaus in absolute aantallen.”
Op dit moment heeft de arbeidsmarkt juist technische mbo’ers nodig; er behoefte aan een opwaartse trend. Deze cijfers zijn dus problematisch, want uit onderzoek blijkt dat tekorten aan personeel tot allerlei moeilijkheden leidt. Terpstra: “Niet alleen ervaart het huidige personeel meer stress, leidt het tot minder kwaliteit en meer fouten; ook belemmert het de groei van bepaalde sectoren en de snelheid van de energietransitie.”
Scholen die wél succes boeken
Kortom: de situatie is urgent. Daarom zijn de inzichten uit het onderzoek naar scholen met een (ver) bovengemiddelde doorstroom naar bètatechnisch vervolgonderwijs momenteel zo relevant. Voor dit onderzoek sprak PTvT 28 techniek- natuurkunde-, wiskunde- en scheikundedocenten van alle verschillende onderwijsrichtingen, in zowel de onder- als de bovenbouw, van 25 verschillende middelbare scholen.
Drie sporen
Terpstra maakt onderscheid tussen drie sporen: “Ten eerste zien we dat de scholen investeren op organisatieniveau. Er worden moderne materialen aangeschaft, er is ruimte voor innovatie en ontwikkeling en leerlingen volgen in alle jaren bètatechnisch onderwijs.”
Ten tweede bleek dat de scholen overeenkomsten hadden wat betreft de onderwijsinvulling. “Vaak geven deze scholen vakoverstijgend en praktijkgericht onderwijs. Denk hierbij bijvoorbeeld aan projecten in samenwerking met het bedrijfsleven”, zegt Terpstra.
Tenslotte kunnen we concluderen dat er bij docenten speciale aandacht is voor didactiek Terpstra: “Zij vinden met name het proces belangrijk; de leerling als persoon staat centraal. Als de interesse bij de leerling aanwezig is, komen de prestaties vaak vanzelf.”
Docenten aan het woord: teamwork en nieuwsgierigheid
Vervolgens komen twee docenten aan het woord. Herkennen zij deze bevindingen? Bas Kessels, docent BWI en techniekcoördinator bij het Dendron College (vmbo-BB &-KB), benadrukt meteen na zijn introductie dat de resultaten die zijn school boekt, niet alleen aan hem te wijten zijn: “Ik ben natuurlijk niet de enige die bij ons de vakmanschapsroute heeft opgezet, ik doe dat samen met collega’s.” Ook dat is één van de succesfactoren die we zien bij de scholen: onderlinge samenwerking van techniekdocenten geeft een enorme boost aan het techniekonderwijs.
Ook spraken we Henri Pragt. Hij werkte 18 jaar in het bedrijfsleven en is nu docent O&O op het Hondsrugcollege (havo/vwo). Zijn ondernemersdrang neemt hij mee de school. Hij gelooft in het grote plaatje, de doorlopende leerlijn en in de verbinding tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt: “Je wilt leerlingen prikkelen en nieuwsgierig maken. Dan voelen ze zich eigenaar om een probleem op te lossen. Ik zeg dan tegen ze: ‘Ik weet ook niet wat de uitkomst gaat zijn, maar we gaan het samen ontdekken.’ Dan ben je aan het leren namelijk.”
Laten zien wat er mogelijk is
We zijn benieuwd naar de inzichten van de andere deelnemers aan de bijeenkomst: Inge Wouters trapt het gesprek af: Inge is bij ASML verantwoordelijk voor het Community Engagement- (STEAM) Education programma: “In een steeds meer digitale leefomgeving komt eigenlijk iedereen met technologie in aanraking. Ongeacht welke richting je als jongere kiest. Daarom is goed techniekonderwijs en techniekpromotie zo belangrijk. Niet alleen voor ASML, maar voor onze maatschappij in het algemeen. Wij en andere bedrijven moeten goed laten zien wat er mogelijk is, zodat leerlingen bewuster voor de techniek kiezen. En daar plukken wij op termijn allemaal de vruchten van.”
Deel dit artikel
