Rijksbegroting 2020: geen extra investeringen in techniekonderwijs

Een goede aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt blijft voor deze regering één van de prioriteiten. Dat blijkt uit de gisteren gepresenteerde Rijksbegroting voor 2020. Er is aandacht voor het tekort aan geschoolde technici, het belang van goed vmbo techniekonderwijs en duurzame inzetbaarheid van werknemers door leven lang ontwikkelen. Hiertoe neemt de regering een groot aantal beleidsmaatregelen maar ontbreekt het aan nieuwe investeringen met name in het funderend onderwijs.

Dit is opvallend omdat de regering nadrukkelijk wel aangeeft dat het nu tijd is om het fundament voor een sterke economie te leggen. De veranderingen waar Nederland voor staat vragen een visie voor de toekomst. Immers de transities kunnen alleen gerealiseerd worden als we nu voldoende mensen opleiden met de juiste skills. Dit vraagt om een andere benadering van ons onderwijssysteem. Nog altijd krijgen technologie en ict onvoldoende aandacht in het basis- en voortgezet onderwijs en is de mindset vooral gericht op het avo onderwijs. De investeringen die deze regering doet in het aantrekkelijker maken van vmbo techniek opleidingen kunnen alleen een succes worden als er ook een goede aansluiting wordt gemaakt met het basisonderwijs. Daar moet door samenwerking tussen scholen en bedrijven de basis voor het ontdekken van talent voor technologie bij jongeren worden gelegd.

Daarnaast is voor goed bètatechnisch onderwijs een extra impuls nodig om het tekort aan leerkrachten en vakdocenten op te lossen. De komende jaren zal een groot deel van de docentenpopulatie bètatechniek in het voortgezet onderwijs uitstromen. Daarmee dreigt de basis te vervallen die in de afgelopen jaren is opgebouwd op scholen en in bedrijven. Een veelbelovende optie voor het urgente docententekort is het hybride docentschap: professionals die wekelijks deels actief zijn in de snel veranderende bedrijfsomgeving en deels voor de klas staan. Ook is een gerichte inzet nodig in de professionalisering van docenten in het po en havo/vwo op het vlak van stimulerend bèta-/techniekonderwijs. We zien nu dat veel pabo’s stoppen met Wetenschap & Technologie, vanwege gebrek aan animo bij studenten. Dit terwijl er juist een impuls nodig is; ict en techniek moet stevig verankerd zijn in het pabocurriculum.

Technische branches, vakbonden en opleidingsfondsen bundelen nu binnen het Platform Talent voor Technologie hun krachten en investeren 5,6 miljoen euro in een meerjarig programma voor het verder verbreden en intensiveren van de samenwerking tussen onderwijs en bedrijven in het primair en voortgezet onderwijs. Door gewijzigd beleid worden deze middelen niet door de overheid gematcht. Hiermee mist de overheid een kans om te zorgen dat alle jongeren hun talent voor technologie en ict kunnen ontdekken en ontplooien, en hiermee het fundament te leggen voor een toekomstbestendige technisch opgeleide beroepsbevolking.

Relevante beleidsmaatregelen uit Rijksbegroting 2020:

• In het vmbo gaan in 2020 de regio’s hun plannen Sterk Techniekonderwijs uitvoeren. Hiervoor stelt de regering structureel € 100 miljoen euro beschikbaar.
  
• Er wordt structureel € 41 miljoen vrij gemaakt voor bètatechniek. Deze middelen worden ingezet ter demping van de herverdeeleffecten van de herziening van de bekostiging in het hoger onderwijs, naar aanleiding van het advies van de commissie Van Rijn (€ 9 miljoen in het hbo en € 28 miljoen in het wo).
• Daarnaast wordt er € 4 miljoen beschikbaar gesteld voor zijinstroom van docenten voor bèta- en techniekopleidingen in het mbo, gezien de tekorten aan technici op de arbeidsmarkt.
• Vanaf 2020 komt er jaarlijks € 70 miljoen aan extra onderzoeksmiddelen beschikbaar voor sectorplannen. Hiervan zal € 60 miljoen gaan naar sectorplannen voor bèta en techniek.
• In het kader van talentontwikkeling zet OCW via NWO € 5 miljoen in voor talent. Deze middelen worden ingezet om onderzoekers met een migratieachtergrond en vrouwen in bèta en techniek te stimuleren.
• Voor de periode 2019–2022 wordt het Regionaal investeringsfonds mbo gericht op duurzame publiek-private samenwerking in het beroepsonderwijs voortgezet zodat aangesloten wordt bij de actuele uitdagingen van het mbo. Voor de nieuwe regeling Regionaal investeringsfonds mbo 2019–2022 wordt in totaal € 100 miljoen beschikbaar gesteld, waarvan € 25 miljoen in 2020.
• In 2020 is er € 11,75 miljoen beschikbaar voor het actieprogramma leven lang ontwikkelen. Hieronder valt een verkenning van een digitaal overzicht van scholingsmogelijkheden voor volwassenen en een programma flexibilisering in het mbo.
• Voor snellere matching tussen werkgevers en werknemers krijgen de arbeidsmarktregio’s – vanuit het programma «Perspectief op werk», waarbij ook het onderwijs is betrokken – in 2020 opnieuw een extra impuls met € 35 miljoen om werkzoekenden aan het werk te helpen.
• Het kabinet zet in op leven lang ontwikkelen en werkt aan een publiek leer- en ontwikkel-budget, dat de fiscale scholingsaftrek vervangt. Dit zogenoemde STAP-budget (STimulans ArbeidsmarktPositie) komt voor iedereen tot de AOW-gerechtigde leeftijd beschikbaar, zowel voor werkenden als werkzoekenden zonder baan. Daarnaast komt er een subsidieregeling om LLO te stimuleren in het midden- en kleinbedrijf en de landbouw-, horeca- en recreatiesector.
• Om te bewerkstelligen dat jongeren mediawijs zijn en beschikken over goede ict-basisvaardigheden en informatievaardigheden is een curriculum voor primair en voortgezet onderwijs opgesteld met aandacht voor digitale geletterdheid en praktische vaardigheden. Om de implementatie van het curriculum te bevorderen is door EZK en OCW de digitaliseringsagenda po/vo opgesteld. Hierin wordt in 2020 verder samengewerkt tussen onderwijs en bedrijfsleven om digitale vaardigheden van leerlingen en leraren te versterken.
• Om ervoor te zorgen dat bedrijven voldoende goed gekwalificeerd personeel kunnen vinden, ontwikkelt EZK de Human Capital Agenda ICT in 2020 verder door met nieuwe prioriteiten en wordt het Techniekpact voortgezet.

©foto – Valerie Kuypers

Deel dit artikel