Nieuws - 19 november 2021

Hofstad Lyceum zet in op diversiteit en onderzoekende houding

Op het Haagse Hofstad Lyceum kiest meer dan 50 procent van de meisjes een N-profiel in de bovenbouw. Hoe dat komt? Techniekdocent Danielle Ploeger en Albert Vos, docent Algemene Natuurwetenschap en Natuurkunde, weten het niet precies. “We hebben geen speciale ‘techniek-aanpak’ voor meisjes. Integendeel. We benaderen iedereen als leerling. En bieden elk individu alle ruimte om zelf op onderzoek uit te gaan.”

Wie denkt dat het Haagse Hofstad Lyceum een kant-en-klaar recept in handen heeft om meisjes warm te maken voor techniek, moeten we helaas teleurstellen. Veel vrouwelijke leerlingen van de havo-vwo-school kiezen weliswaar een N-profiel (54% in 4 Havo en 55% in 4 VWO), maar hoe dat komt is niet eens eenvoudig vast te stellen. “Wij hebben geen grote Bètavlag voor onze school hangen, en doen er eigenlijk niets speciaals aan”, stelt docent Albert Vos.

Een jaar of vijftien geleden was dat nog anders. Albert: “Toen profileerden we ons nadrukkelijk als een zogenaamde Universumschool die sterk inzette op het N-profiel. Het was een manier om meer naamsbekendheid te generen. We zagen onmiddellijk het aantal leerlingen dat een N-profiel koos fors toenemen, tot boven de 50 procent. Dat is daarna altijd zo gebleven. Ik denk dat we daar nu nog steeds de vruchten van plukken.”

Genderneutraal

Toch moet er iets zijn wat ze ook nu nog goed doen, daar in Den Haag. En na enig nadenken kan Danielle Ploeger ook wel iets noemen. Zij geeft samen met een vrouwelijke collega techniekonderwijs aan de eerste en tweede klassen. Vier periodes van zes weken, twee uur per week. “Maar wel volledig genderneutraal”, voegt zij daar direct aan toe. “Wij maken namelijk bewust geen enkel onderscheid tussen jongens en meisjes. Iedereen krijgt bij ons de kans om lessen op zijn of haar eigen manier te ervaren, en iedereen doorloopt een eigen leerproces. Als er maar een eindproduct komt. Hoe dat gebeurt, dat bepalen leerlingen grotendeels zelf. En heeft voor ons dus niets met gender te maken.”

Tiny little house

Zogenaamde ‘Techniekpakketjes’, van die kant-en-klare lesplannen met voorgekookte uitkomsten, op het Hofstad Lyceum moeten ze daar niets van weten. Danielle: “Ik ben er zelfs een tikkeltje allergisch voor. Want dergelijke eenheidsworsten doden elke creativiteit en alle eigenheid.” Liever zet zij haar leerlingen aan het werk met korte technische kennismakingsopdrachten, waar leerlingen hun vaardigheden onderzoekend leren kennen. “Zo heb ik de tweedeklassers dit voorjaar een tiny little house laten ontwerpen van hout. Toen de lockdown kwam moesten zij daar thuis mee verder. Veel meisjes zijn toen helemaal losgegaan op het samenstellen van een moodboard en de inrichting van het huis. Jongens gingen juist vaker met de buitenkant aan de slag. Juist die vrijheid in de uitwerking van de opdracht maakt dat iedereen zijn ei kwijt kan en er plezier aan ondervindt.”

LED Art

Nog zo’n mooi voorbeeld: het project LED Art. Danielle: “Leerlingen gaan dan aan de slag met een afbeelding die hen intrigeert. Daar moeten ze, met behulp van elektronica, licht-elementen aan toevoegen, om zo dat beeld te versterken. Jongens kiezen dan vaak voor wat stoerdere afbeeldingen, meiden gaan vaak voor wat artistiekere beelden. Ze kunnen er in elk geval hun eigen draai aan geven. Als de stroomkring dan werkt, dan zie ik leerlingen glunderen en is mijn missie geslaagd. Echte kunstwerken, levert dat op.”

Leerlingen reageren goed op deze aanpak. Danielle: “Zo zei laatst een leerlinge tegen mij: ‘Ik vind het leuk dat we in de technieklessen met onze handen mogen werken. Bij ons thuis slaan de mannen spijkers in de muur. Hier mag ik dat doen. Handig, want dan kan ik dat straks ook als ik mijn eigen huishouden run’. Als ik dat hoor, dan begin ik te stralen.”

Diversiteit

In de bovenbouw krijgen leerlingen lessen Natuur, Leven en Technologie (NLT) aangeboden. Albert Vos: “Dat is interessant voor leerlingen die net niet genoeg met natuurkunde uit de voeten kunnen, maar wel een technisch natuurprofief willen. NLT is lekker toepassingsgericht en veel leerlingen kunnen daar hun ei in kwijt.”

En ook in de bovenbouw maakt het Hofstad Lyceum in methodes of aanpak geen onderscheid tussen jongens en meisjes. Albert: “Liever zetten wij in op diversiteit, op het benutten van elkaars kwaliteiten. Dat werkt bij ons op school heel goed. Het leidt tot veel eigen inbreng, een levendige uitwisseling van ideeën en heel veel creativiteit. Ik ben enorm trots dat we dit met elkaar weten te bereiken.”

Eye-openers

Toch valt er nog wel iets te verbeteren, denken beide docenten. “Ik denk bijvoorbeeld dat veel leerlingen weinig idee hebben wat voor studies en mogelijkheden er zoal zijn in de techniek. Die informatie is vaak moeilijk te vinden. En dat helpt niet, als je een studie moet kiezen”, redeneert Danielle. “Daar komt bij dat we nu nog niet weten welke technische beroepen over tien jaar hot zijn”, vult Albert aan: “Ontwikkelingen gaan zo snel.”

Ook daar is echter een deel van de oplossing voor, denkt hij. “Zo richten we ons tijdens de lessen ANW op de wereld over dertig jaar. Leerlingen gaan zich op allerlei manieren verdiepen in de toekomst. En vaak stuiten zij dan op thema’s als psychische gezondheid en de toenemende werkdruk maar ook altijd op de groeiende rol van technologie. Voor leerlingen levert dat vaak twee eye-openers op: als ik later voor een vak in de techniek kies dan weet ik zeker dat ik goed zit. En ze zien dat er eigenlijk maar maar weinig beroepen overblijven waarin techniek geen enkele rol speelt.”

Jet-Net & TechNet

Ook bij Jet-Net & TechNet, één van de labels van Platform Talent voor Technologie, vinden we dat praktijkervaring en zelf op onderzoek uitgaan een goede manier is om jongeren te interesseren voor een technische vervolgopleiding.

Binnen dit jongeren en technologienetwerk werken bedrijven en scholen samen. Op deze manier kunnen jongeren zich met een reëel beeld oriënteren op toekomstige beroepen en ervaren hoe inspirerend, uitdagend en fascinerend een baan in de techniek, technologie en ICT is!

Dit doen we bijvoorbeeld door informatie te delen over loopbaanoriëntatie- en begeleiding. Door events te organiseren zoals Vakkanjers, waarbij scholieren een technische opdracht voor een échte opdrachtgever. Maar vooral door scholen en bedrijven te laten samenwerken bij het organiseren van gastlessen, bedrijfsbezoeken en snuffelstages.

Meer weten?

Deel dit artikel