“Is het bijzonder dat zo weinig meisjes op onze ROC’s kiezen voor een ICT-opleiding? Als we dat bijvoorbeeld vergelijken met andere landen? Toen we dat gingen uitzoeken bleek het antwoord: ja! Op internationale ranglijstjes scoort Nederland heel laag en komen wij, als het gaat om het aantal vrouwen dat een ICT-opleiding volgt, net onder Tunesië. In landen als Portugal, Spanje en Roemenië ligt dat percentage veel hoger. Tegelijkertijd merkten wij dat de arbeidsmarkt enorm aan ons trok: er is namelijk heel veel behoefte aan goed opgeleide ICT-professionals. Dus dachten wij: kunnen we iets doen om het aantal meisjes op onze opleiding te vergroten, zodat we de arbeidsmarkt beter kunnen bedienen?”
Rolmodellen on tour
“We hebben vervolgens in het najaar van 2016 een taskforce benoemd, bestaande uit vrouwelijke ICT-docenten van de verschillende ROC’s. We spraken af om ons te gaan richten op nieuwe vormen van communicatie richting potentiële studenten, en om daar dan heel nadrukkelijk ook huidige vrouwelijke studenten bij te betrekken, als rolmodellen voor meisjes. Zo is Miss IT ontstaan. In het najaar van 2016 zijn duo’s van vrouwelijke docenten en vrouwelijke studenten ‘on tour’ gegaan en hebben overal in de regio hun verhaal gedaan. En met succes. Twee jaar later was het percentage meisjes dat bij ons een ICT-opleiding volgde verdubbeld.”
Aanvullende stap
“Uiteindelijk stopte het project in het najaar van 2018 en zijn we blijven hangen op een percentage van zo’n 5 a 6 procent. Niet gek, want alleen met het inzetten van rolmodellen komen we er niet. We zullen ook iets aan onze onderwijsprogramma’s moeten aanpassen. Meisjes blijven immers niet vanzelf binnen. Aan de voorkant heeft de interventie weliswaar succes gehad. Maar dan is het zaak ook iets aan de achterkant te veranderen. Aan de omgeving bijvoorbeeld. Zo kan ik me voorstellen dat een prettig voelende onderwijsplek voor veel jongens niet zo belangrijk is, maar dat meisjes dat juist heel belangrijk vinden. Daar onderzoek naar doen, dat zou een aanvullende stap kunnen zijn. Maar daar is het nog niet van gekomen.”
Curriculum aanpassen
“Dat concrete actieplan voor de achterkant, daar zullen we het dus nog met elkaar over moeten gaan hebben. Voorwaarde voor succes is dat dit gedragen wordt door de opleidingsteams en dat ambities in die richting verankerd worden in teamplannen.”
“Maar daar stokt het vooralsnog. Waarom? Omdat we in de luxe positie verkeren dat de studenten toch wel komen. Alleen dus weinig vrouwelijke. Aan de andere kant: bij ICT gaat het, sinds we steeds vaker in de Cloud werken, minder om de hard skills en veel meer om de soft skills, om dienstverlening en communicatieve vaardigheden. En je zou kunnen beargumenteren dat vrouwen daar net iets beter in zijn dan mannen. Dus wil je de arbeidsmarkt van de toekomst accuraat blijven bedienen, dan is er wel degelijk een noodzaak om meer vrouwen tot ICT-opleidingen te verleiden. En om ook je curriculum daarop aan te passen.”
Van twee kanten
“Wat zeker zal helpen is een stevige visie op dit onderwerp. Want als je die niet hebt, wat ga je dan naar buiten en intern communiceren? Dus zal het onderwerp vooral ook een plek moeten verwerven in beleid, onderwijsagenda’s en strategische agenda’s. Als dat het geval is, zullen teams daar ook iets mee moeten. Maar ik blijf tegelijk zeggen: het moet van twee kanten komen. Opleidingsteams zullen die noodzaak ook echt moeten voelen. Pas dan kunnen we na de quick wins ook structurele en substantiële winst gaan boeken.”